शेवग्याचा पाला - जनावरांचा पौष्टिक आहार.

 ● शेवग्याचा पाला - जनावरांचा पौष्टिक आहार.●

Thinkingmindrj

• शेवग्याच्या पूर्ण झाडामध्ये असलेल्या औषधी गुणधर्मामुळे शेवग्याला परदेशात "Miracle Tree" म्हणून संबोधले जाते.

• शेवगा झाड सर्वांगाने उपयुक्त झाड आहे.

माणसाच्या आहारात शेवग्याला अति महत्व आहेच, तसेच जनावरांच्या आहारात देखील याचा अतिशय महत्व आहे.

• शेवग्याच्या पानात प्रथिने, जीवनसत्वे, खनिजं, संप्रेरके, तसेच इतर जीवनावश्यक घटके हे मुबलक प्रमाणात उपलब्ध असतात. 

• यामुळेच शेवगा पाल्याचे,जेवढे महत्व मानवाच्या आरोग्यात आहे, तेवढेच महत्व हे जनावरांच्या आरोग्यास ही उपयुक्त आहे. 

पण याचा प्रचार पाहिजे तसा आपल्याकडे झालेला दिसत नाही.

• शेवग्याच्या पाल्याचा प्रचार जनावरांच्या खाद्यासाठी व्हावा यासाठीच का लेख लिहीत आहे.

● शेवग्याच्या पानात महत्वाचे पोषण तत्वे खलील प्रमाणे असतात.

• प्रथिने- 23-25%,

• कॅल्शियम- 0.8%, 

• पोटॅशियम- 0.24% 

• फॉस्फरस- 0.30%, 

• तांबे- 8.78 पीपीएम, 

• मॅग्नेशियम- 0.5%,

• सोडियम- 0.20%,

• लोह- 470 पीपीएम,

• झिंक- 18 पीपीएम.

● शेवगा पानांची तोडणी :-

• चार्‍यासाठी पहिली तोडणी ही, 70 ते 90 दिवसांनी करावी. ( झाडाच्या सर्वांगीण वाढीवर अवलंबून)

• पहिल्या तोडणी नंतरच्या पानांच्या तोडण्या ह्या दार  45 ते 50 दिवसांच्या अंतराने घेता येतात.

• वर्षातुन साधारणतः 6 ते 8 तोडण्या घेता येतात.

● जनावरे हा चारा आवडीने खातात..

• कडब्याच्या कुटी सोबत शेवग्याचा पाला देता येतो. 

• पाने वाळवून देखील जनावरांच्या इतर खाद्यामध्ये मिसळून देता येते,यामुळे जनावरांच्या खुराकावर असलेला खर्च कमी होण्यास मदत होते. 

• वाळलेला शेवग्याचा पाला + मक्याचा भरडा + मीठ हे घटक 80:19:1 या प्रमाणात मिसळावेत व्यवस्थित मिसळण्यासाठी 4 ते 5 किलो मळी (मोलॅसिस) प्रती 100 किलो मिश्रणात काहीजण वापरतात.या मळी मुळे आहाराचा गोडवा वाढतो आणि शेळ्या मेंढ्यांकडून चारा जास्त प्रमाणात खाल्ला जातो.

● स्वस्त आणि पौष्टिक शेवग्याचा पाला.

• दुभत्या जनावरांत दुधाचे प्रमाण वाढलेले दिसून आले आहे.

• दुधाची प्रत देखील उंचावलेली दिसून आलेली आहे.

• कमी पाणी असलेल्या ठिकाणी सुद्धा वर्षभर हिरव्या चार्‍याची उपलब्धता राहू शकते.

• शेवग्याचे झाड चिवट असल्यामुळे मरीचे प्रमाण कमी असते.

• शेळ्या, मेंढया इत्यादी जनावरांत वजन वाढीसाठी उपयुक्त ठरतो.

• अर्ध्या एकरातही मुबलक प्रमाणात चारा उत्पादन होऊ शकते.

• या खाद्यामुळे जनावरांची प्रतिकार शक्ती वाढण्यास मदत होते.

● शेवग्याच्या पानांचा चारा तयार करण्यासाठी खलील वाणांचा वापर करावा :- 

 PKM-1, PKM-2, ODC, ODC+, Kokan ruchira, Jafna इत्यादी.

धन्यवाद.

ThinkingMindRJ.

YouTube channel - https://www.youtube.com/channel/UClrzu1cvQt2oQhdr8-cfB3w

Facebook Group - https://www.facebook.com/groups/1935581189829806/?ref=share